یزدفردا:میزان بازدید بسیار بالای این سایت توسط کاربران ایرانی در اولین تحلیل، نشان از آن دارد که "بسیاری از کاربران اینترنت در ایران، به آنچه که از فضای مجازی می‌خواهند نمی رسند!"

اعتدال: یکی از سایت هایی که اکثر کاربران ایرانی در طول مدت زمان استفاده از اینترنت، حداقل یک بار با آن مواجه می شوند سایتی است به نام "پیوندها"

سایت پیوندها به آدرس اینترتی www.peyvandha.ir سایتی است که پس از ورود به تارنماهای "فیلتر" شده و پس از گذشت 30 ثانیه بر روی صفحه رایانه شما ظاهر می شود؛ سایتی که شاید تا به حال یک بار هم با نوشتن آدرس اینترتی‌اش وارد آن نشده اید! و همیشه "مهمان ناخوانده" شما بوده است.

* پیوندها همچنان در حال رکورد شکنی!

بر اساس این گزارش، یکی از سایت های مرجع برای تشخیص میزان بازدید و مراجعه مخاطبان به یک سایت مشخص، سایت الکسا به آدرس اینترنتی www.alexa.com می باشد که با سرچ آدرس هر سایت میزان مراجعه مخاطبان در ایران و جهان را می توان مشاهده کرد.

نکته جالب آنکه سایت "پیوندها"، "چهارمین" سایتی است که مخاطبان ایرانی وارد آن می شوند و نکته جالبتر آنکه در همین رده بندی، سایت خبری تابناک به عنوان پربازدیدترین سایت خبری در ایران رتبه "نهم" و خبرگزاری فارس به عنوان پربازدیدترین خبرگزاری کشور رتبه "هفدهم" را دارا می باشد! و خبرگزاری مهر و ایسنا نیز به ترتیب دارای رتبه 56 و 79 هستند.

* رکوردزنی با مخاطبان اجباری!

میزان بازدید بسیار بالای این سایت توسط کاربران ایرانی در اولین تحلیل، نشان از آن دارد که "بسیاری از کاربران اینترنت در ایران، به آنچه که از فضای مجازی می خواهند نمی رسند!"

این میزان بازدید "اجباری" از سایت پیوندها می تواند، ساعت ها و روزها مورد بررسی موشکافانه قرار بگیرد و نیاز به بررسی آماری دقیق و جامعه شناختی گسترده دارد تا نتایج روشنی در این خصوص حاصل شود.

مطمئنا بسیاری از کاربران ایرانی که پس از جستجو در اینترنت به صورت اجباری با سایت پیوندها روبرو می شوند به دنبال سایت های غیراخلاقی نیستند، بلکه گاهی اوقات کاربران اینترنت برای ورود به یک سایت علمی، اجتماعی، تاریخی، سیاسی و ... با سایت پیوندها مواجه می شوند؛ اکنون باید به این مسئله پرداخت که این بازدید بسیار بالا نشانه چیست؟ و چطور باید این حجم گسترده از مخاطبان را ساماندهی کرد؟

آنچه که در ماه های اخیر شاهد آن هستیم این است که گردانندگان این سایت قصد دارند تا با درج مطالب متنوع با موضوعات مختلف، تاثیر فرهنگی روی این مخاطبان اجباری بگذارند، که این مسئله در 2 حالت قابل بررسی است: اول کسانی که به قصد ورود به سایت های غیراخلاقی، مخاطب اجباری سایت پیوندها می شوند و دوم کسانی که قصد ورود به سایت های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی و ... دارند و با سایت پیوندها مواجه می شوند.

در هر دو حالت کاربر مورد نظر پس از آنکه به نتایج مطلوب خود نرسیده و از این موضوع ناراحت است وارد سایت پیوندها می شود که در اولین واکنش معمولا این صفحه را می بندد؛ اما اگر منتظر بماند تا سایت پیوندها ظاهر بشود چه واکنشی به مطالب آن می دهد؟ یعنی اگر در حالت اول این موضوع را بررسی کنیم، پس از آنکه یک کاربر ایرانی به دنبال تصاویر بازیگر زن فاسد هالیوودی باشد و پس از بازکردن یکی از سایت های مورد نظر با سایت پیوندها مواجه شود، چه میزان مطالب فرهنگی و مفید این سایت می تواند روی این کاربر اثر بگذارد؟ و آیا در این شرایط نتایج عکس حاصل نمی شود؟ و اساسا کاربری که از اینترنت برای رسیدن به یکسری خواسته های مشخص(خوب یا بد) استفاده می کند چطور ممکن است با اطلاعات و داده هایی که به دنبال آنها نیامده و به صورت اتفاقی با آن مواجه شده است، ارتباط برقرار کند؟

آنچه که مسلم است آنکه مخاطب ایرانی با هر فکر و سلیقه ای با سایت پیوندها ارتباط خوبی برقرار نمی کند، برای مثال در حال حاضر چند درصد از مخاطبان این گزارش می دانند که پس از ورود به سایت پیوندها می توانند اطاعاتی درباره مسجد جامع اصفهان به دست بیاورند؟

* چطور یک سایت "فیلتر" می شود؟

در قسمتی از سایت پیوندها با نام "فهرست مصادیق محتوای مجرمانه" دلائل فیلتر شدن برخی سایت ها به شرح ذیل آمده است:

الف ) محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی

1. اشاعه فحشاء و منکرات. ( بند2 ماده6 ق.م )

2. تحریک ، تشویق ، ترغیب ، تهدید یا دعوت به فساد و فحشاء و ارتکاب جرایم منافی عفت یا انحرافات جنسی. ( بند ب ماده 15 قانون ج.ر و ماده 639 ق.م.ا )

3. انتشار ، توزیع و معامله محتوای خلاف عفت عمومی. ( مبتذل و مستهجن ) ( بند 2 ماده 6 ق.م و ماده 14 قانون ج.ر )

4. تحریک ، تشویق ، ترغیب ، تهدید یا تطمیع افراد به دستیابی به محتویات مستهجن و مبتذل. ( ماده 15 قانون جرایم رایانه ای )

5. استفاده ابزاری از افراد ( اعم از زن و مرد ) در تصاویر و محتوا ، تحقیر و توهین به جنس زن ، تبلیغ تشریفات و تجملات نامشروع و غیرقانونی. ( بند 10 ماده6 ق.م )

ب ) محتوا علیه مقدسات اسلامی

1. محتوای الحادی و مخالف موازین اسلامی ( بند1ماده6 ق.م )

2. اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن ( بند 7 ماده 6 ق.م و ماده 513 ق.م.ا )

3. اهانت به هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین ( ع ) یا حضرت صدیقه طاهره ( س ) ( ماده 513 ق.م.ا )

4. تبلیغ به نفع حزب گروه یا فرقه منحرف و مخالف اسلام ( بند 9 ماده 6 ق.م )

5. نقل مطالب از نشریات و رسانه ها و احزاب و گروه های داخلی و خارجی منحرف و مخالف اسلام به نحوی که تبلیغ از آنها باشد. ( بند 9 ماده 6 ق.م )

6. اهانت به امام خمینی ( ره ) و تحریف آثار ایشان ( ماده 514 ق.م.ا )

7. اهانت به مقام معظم رهبری ( امام خامنه ای ) و سایر مراجع مسلم تقلید ( بند 7 ماده 6 ق.م )

ج ) محتوا علیه امنیت و آسایش عمومی

1. تشکیل جمعیت ، دسته ، گروه در فضای مجازی ( سایبر ) با هدف برهم زدن امنیت کشور. ( ماده 498 ق.م.ا )

2. هر گونه تهدید به بمب گذاری. ( ماده 511 ق.م.ا )

3. محتوایی که به اساس جمهوری اسلامی ایران لطمه وارد کند. ( بند 1 ماده 6 ق.م )

4. انتشار محتوا علیه اصول قانون اساسی. ( بند 12 ماده 6 ق.م )

5. تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران. ( ماده 500 ق.م.ا )

6. اخلال در وحدت ملی و ایجاد اختلاف مابین اقشار جامعه به ویژه از طریق طرح مسائل نژادی و قومی. ( بند 4 ماده 6 ق.م )

7. تحریک یا اغوای مردم به جنگ و کشتار یکدیگر. ( ماده 512 ق.م.ا )

8. تحریک نیروهای رزمنده یا اشخاصی که به نحوی از انحا در خدمت نیروهای مسلح هستند به عصیان ، فرار، تسلم یا عدم اجرای وظایف نظامی. ( ماده 504 ق.م.ا )

9. تحریص و تشویق افراد و گروه ها به ارتکاب اعمالی علیه امنیت ، حیثیت و منافع جمهوری اسلامی ایران در داخل یا خارج از کشور. ( بند 5 ماده 6 ق.م )

10. تبلیع به نفع گروه ها و سازمانهای مخالف نظام جمهوری اسلامی ایران ( ماده 500 ق م.ا )

11. فاش نمودن و انتشار غیرمجاز اسناد و دستورها و مسایل محرمانه و سری دولتی و عمومی. ( بند 6 ماده 6 ق.م و مواد 2و3 ‌قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده 3 قانون ج.ر )

12. فاش نمودن و انتشار غیرمجاز اسرار نیروهای مسلح. ( بند 6 ماده 6 ق.م )

13. فاش نمودن و انتشار غیرمجاز نقشه و استحکامات نظامی. ( بند 6 ماده 6 ق.م )

14. انتشار غیرمجاز مذاکرات غیرعلنی مجلس شورای اسلامی. ( بند 6 ماده 6 ق.م )

15. انتشار بدون مجوز مذاکرات محاکم غیرعلنی دادگستری و تحقیقات مراجع قضایی. ( بند 6 ماده 6 ق.م )

16. انتشار محتوای که از سوی شورای عالی امنیت ملی منع شده باشد.

د ) محتوا علیه مقامات و نهادهای دولتی و عمومی

1. اهانت و هجو نسبت به مقامات، نهادها و سازمان های حکومتی و عمومی. ( بند 8 ماده 6 ق.م و مواد 609 و 700 ق.م.ا )

2. افترا به مقامات ، نهادها و سازمان های حکومتی و عمومی. ( بند 8 ماده 6 ق.م و 697 ق.م.ا )

3. نشراکاذیب و تشویش اذهان عمومی علیه مقامات ، نهادها و سازمانهای حکومتی. ( بند 11 ماده6 ق.م و 698 ق.م.ا )

ه ) محتوای که برای ارتکاب جرایم رایانه ای به کار می رود ( محتوا مرتبط با جرایم رایانه ای )

1. انتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معامله داده ها یا نرم افزارهایی که صرفاً برای ارتکاب جرایم رایانه ای به کار می رود. ( ماده 25 قانون ج.ر )

2. فروش انتشار یا در دسترس قرار دادن غیرمجاز گذرواژه ها و داده هایی که امکان دسترسی غیرمجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی دولتی یا عمومی را فراهم می کند. ( ماده 25 قانون ج.ر )

3. انتشار یا در دسترس قرار دادن محتویات آموزش دسترسی غیرمجاز ، شنود غیرمجاز ، جاسوسی رایانه ای ، تحریف و اخلال در داده ها یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی. ( ماده 25 قانون ج.ر )

4. آموزش و تسهیل سایر جرایم رایانه ای. ( ماده 21 قانون ج.ر )

5. انتشار فیلترشکن ها و آموزش روشهای عبور از سامانه های فیلترینگ. ( بند ج ماده 25 قانون ج.ر )

6. انجام هرگونه فعالیت تجاری و اقتصادی رایانه ای مجرمانه مانند شرکت های هرمی. ( قانون اخلال در نظام اقتصادی کشور و سایر قوانین )

و ) محتوای که تحریک، ترغیب، یا دعوت به ارتکاب جرم می کند ( محتوای مرتبط با سایر جرایم )

1. انتشار محتوای حاوی تحریک ، ترغیب ، یا دعوت به اعمال خشونت آمیز و خودکشی. ( ماده 15 قانون ج.ر )

2. تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر ، مواد روان گردان و سیگار. ( ماده 3 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات 1385 )

3. باز انتشار و ارتباط ( لینک ) به محتوای مجرمانه تارنماها و نشانی های اینترنتی مسدود شده ، نشریات توقیف شده و رسانه های وابسته به گروه ها و جریانات منحرف و غیر قانونی.

4. تشویق تحریک و تسهیل ارتکاب جرائمی که دارای جنبه عمومی هستند از قبیل اخلال در نظم ،‌ تخریب اموال عمومی ، ارتشاء ، اختلاس ،کلاهبرداری ، قاچاق مواد مخدر، قاچاق مشروبات الکلی و غیره. ( ماده 43 ق.م.ا )

5. تبلیغ و ترویج اسراف و تبذیر. ( بند 3 ماده 6 ق.م )

ز ) محتوا مجرمانه مربوط به امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی

1. انتشار و سرویس دهی بازی های رایانه ای دارای محتوای مجرمانه. ( مواد مختلف ق.م.ا و قانون ج.ر )

2. معرفی آثار سمعی و بصری غیرمجاز به جای آثار مجاز. ( ماده 1 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز دارند )

3. عرضه تجاری آثار سمعی و بصری بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ( ماده 2 قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز دارند )

4. تشویق و ترغیب به نقض حقوق مالکیت معنوی ( ماده 1 قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزار های رایانه ای و ماده 74 قانون تجارت الکترونیکی )

ح) محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی

1. انتشار هرگونه محتوا با هدف ترغیب و تشویق مردم به تحریم و یا کاهش مشارکت در انتخابات (بند 3 و 8 ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده 46 آیین نامه اجرایی آن)

2. انتشار هرگونه ادعای غیرواقع مبنی بر توقف انتخابات و یا دعوت به تجمع اعتراض‌آمیز‌، اعتصاب‌، تحصن و هر اقدامی که به نحوی موجب اخلال در امر انتخابات گردد (بند 8 ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

3. انتشار و تبلیغ علائم تحریم انتخابات گروه‌های ضد‌انقلاب و معاند (ماده 500 قانون مجازات اسلامی)

4. انتشار هجو یا هجویه و یا هرگونه محتوای توهین‌آمیز در فضای مجازی علیه انتخابات (ماده 700 قانون مجازات اسلامی و بند 8 ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

5. انتشار هرگونه مطلب خلاف واقع مبنی بر انصراف گروه‌های قانونی از انتخابات (ماده 64 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

6. استفاده از سایت‌ها و وبلاگ‌های رسمی نهادها و دستگاه‌های دولتی جهت بهره‌برداری در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی.

شایان ذکر است تمامی شرکت‌ها‌، موسسات‌، شهرداری‌ها‌، سازمان‌ها و نهادهایی که قسمتی از دارایی آنها جزء بودجه و اموال عمومی است مشمول این ماده می‌شوند. (ماده 59 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

7. درج محتوای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی خارج از مدت زمان مقرر شده برای فعالیت انتخاباتی. (ماده 56 قانون قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده 45 آیین‌نامه اجرایی آن)

8. انتشار هرگونه محتوا در جهت تحریک‌، ترغیب‌، تطمیع و یا تهدید افراد به خرید و فروش آراء‌، رای دادن با شناسنامه جعلی و شناسنامه دیگری‌، جعل اوراق تعرفه‌، رای دادن بیش از یک‌بار و سایر روش‌های تقلب در رای‌گیری و شمارش آراء. (ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ماده 43 قانون مجازات اسلامی)

9. انتشار هرگونه محتوا جهت ایجاد رعب و وحشت برای رای‌دهندگان یا اعضاء شعب. (بند 16 ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

10. استفاده ابزاری از تصاویر زنان برای تبلیغات انتخاباتی و یا عدم رعایت شئونات اسلامی در انتشار تصاویر مربوط به زنانی که نامزد انتخاباتی می‌باشند. (بند 10 ماده 6 قانون مطبوعات)

11. انتشار هرگونه محتوا در جهت توهین‌، افترا و نشر اکاذیب با هدف تخریب نظام‌، قوای سه‌گانه‌، سازمان‌های حکومتی و نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات به منظور بهره‌برداری انتخاباتی. (مواد 500 ، 698 ، 609 قانون مجازات اسلامی و بند 8 ماده 6 قانون مطبوعات و ماده 18 قانون جرایم رایانه‌ای)

12. انتشار هرگونه محتوا و مکاتبات دارای طبقه‌بندی (محرمانه و سری) مرتبط با انتخابات‌.(ماده 3 قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی و ماده 3 قانون جرایم رایانه‌ای و بند 6 ماده 6 قانون مطبوعات)

13. انتشار اخبار کذب از نتایج بررسی صلاحیت‌ها‌، شمارش آراء‌، ادعاهای بی‌اساس پیرامون تقلب در انتخابات یا مخدوش بودن انتخابات بدون دلیل و مدرک. (مواد 697 و 698 قانون مجازات اسلامی و بند 8 ماده 66 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی)

* چرا فیلتر؟

از بحث ریشه یابی و جامعه شناختی بازدیدهای بالای سایت پیوندها که بگذریم باید به مسئله ای اشاره کنیم که گاهی اوقات موجب ناراحتی کاربران ایرانی می شود.

اینکه سایت های مستهجن و غیراخلاقی باید فیلتر شوند، بسیار منطقی و البته اسلامی است اما مشکل اصلی کاربران اینترنت در ایران عدم دسترسی به سایت هایی است که اصالتا غیراخلاقی نیستند؛ برای مثال شاید در نگاه اول هنگامی که یک سایت علمی به دلیل درج تصویری نامناسب در گوشه ای از آن فیلتر شده است، اقدامی صحیح بیاید اما نباید این مسئله را فراموش کنیم که در برخی موارد امکان دارد دیدن این تصاویر برای کودکان و نوجوانان صحیح نباشد، اما تکلیف یک پژوهشگر یا محقق برای دسترسی به این سایت چیست؟

به نظر می رسد در برخی مسائل که بیشتر جنبه فرهنگی و اجتماعی دارند باید کمی جدی تر به "فرهنگ سازی" برای جامعه بیاندیشیم؛ به عنوان مثال برای همین مورد اشاره شده بهتر نیست با فرهنگ سازی و آشنا ساختن خانواده های ایرانی با فضای مجازی و اینترنت راه حل استفاده صحیح کودکان و نوجوانان از اینترنت را به آنها بیاموزیم به جای آنکه صورت مسئله را به کل پاک کنیم؟

مطمئنا مسئله فیلترینگ در ایران و حجم بالای کاربران سایت پیوندها باید به صورت دقیق واکاوی شود، که در آینده قرار است چه نتایجی از این حجم بالای مخاطبان "پیوندها" حاصل شود؟ و آیا با راه اندازی اینترنت ملی مشکلات کاربران ایرانی در دسترسی به برخی سایت ها که بیشتر جنبه آموزشی دارند آسان تر می شود؟

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا